Het 32e Cultura Nova onder leiding van artistiek leider Lieke Benders trok duizenden bezoekers en liet maatschappelijke vraagstukken en kunst samenkomen
Het toonaangevende theaterfestival Cultura Nova, sloot zijn 32e editie af op zondagavond 3 september 2023. Cultura Nova, voor het eerst onder de artistieke leiding van Lieke Benders, bood vanaf vrijdag 25 augustus gedurende tien dagen een rijke culturele ervaring in Heerlen en de regio Parkstad. Met een gevarieerd programma met meer dan 350 (veelal uitverkochte) voorstellingen en activiteiten van ruim 70 artiesten en gezelschappen, waaronder 21 premières en 32 coproducties, wist het festival ruim 65.000 bezoekers te trekken. In 2024 vindt het festival plaats van vrijdag 30 augustus t/m zondag 8 september.
Kleurrijke opening
Cultura Nova werd op spectaculaire wijze geopend met de voorstelling TAWA van het Franse Gratte Ciel. Dit gezelschap betoverde het publiek niet één, maar twee avonden met een overvloed aan kleurrijke snippers. Dit werd gevolgd door de adembenemende parade The Sirens' Song van het eveneens Franse gezelschap Mécanique Vivante. Dit optreden markeerde de opening van het Raadhuis en het Stadskantoor in Heerlen en zette de toon voor de rest van het festival. Gratte Ciel en Mécanique Vivant trakteerden afzonderlijk, in lijn met de Cultura Nova-traditie, regio Parkstad gedurende het festival op nog twee prachtige, beeldende buitenvoorstellingen: respectievelijk ROUGE! in Brunssum en Kerkrade en The Siren Orchestra on Parade in Voerendaal.
Beeldende verhalen
Circus Baobab uit Guinee presenteerde een meeslepende circustheatervoorstelling over watergebrek, terwijl de Belgische theatermakers Jef Van Gestel en Peter Vandemeulebroecke het publiek vermaakten met de - letterlijk - melige voorstelling Deeg. Laika (BE) bewees hun kwaliteit met de locatiemonoloog over de Amerikaanse Unabomber Outsider en Jorre Vandenbussche (BE) verblufte met Vitus – de ziekte danst mij in het Thermenmuseum van Heerlen. Animal – dance with the living van Théâtre du Centaure vond plaats in de magische omgeving van de Beaujean Zilverzandgroeve en Cirkus Cirkör uit Zweden bracht met Knitting Peace een sterke circusvoorstelling die kunst, breien en vrede samenbracht. Theater Heerlen werd voor de gelegenheid gevuld met breiwerken van locals, een project in samenwerking met wolwinkel Ut Bölke. Daan Mathot, gevestigd in het tentje op het festivalplein, verraste het publiek met twee mini-voorstellingen, waarvan één samen met collega Vincent de Rooij. Deze voorstellingen waren grappig, vervreemdend, hersentestend en ingenieus, en brachten vaak hilariteit teweeg.
Jong talent en jong publiek
Jonge makers schitterden met opvallende voorstellingen die veelal in samenwerking met talentontwikkelingsorganisatie VIA ZUID of Intro In Situ waren gerealiseerd. Zorba Huisman uit Heerlen bracht Longen, een persoonlijke voorstelling die vier sterren ontving in de Volkskrant. The Midnight Specials (NL) presenteerden een groteske locatievoorstelling bij de Weltervijver, terwijl Rosa Vrij (NL) in een kleinschalige setting samen met partner Ben Weir reflecteerde op hun relatie en huis. Dansvoorstelling Grondslag van 20Hertz keerde terug naar de Heerlense roots van choreograaf Sharon Wesseling. Andere opvallende makers waren Mathijs Leeuwis (NL), Annabel Schouten (NL), Gemma Luz Bosch (NL), Celine Daemen (NL) met de VR-opera Eurydice, en PANDA (NL), dat een minisymposium over talen in de Euregio Maas-Rijn organiseerde. Er waren ook speciale voorstellingen voor het jonge publiek met optredens van internationale gezelschappen, zoals Compagnia TPO (IT), Engruna Teatre (ES), De Machienerie (BE), Kleurcollectief (NL), Cal y Canto Teatro (ES), La Mecànica (ES) en Les Festijeux (FR).
Maatschappelijke vraagstukken
Cultura Nova omarmde in 2023 maatschappelijke thema's zoals klimaatverandering met Philzuids The (Uncertain) Four Seasons, geestelijke gezondheid met Karlijn Hamers (NL) Siriana, mijn vriendin, David Bade's (NL) Huis van Emoties, en Danae Grannetia's (NL) korte film De mooiste tijd van je leven, genderidentiteit met Bink van Vollenhovens (NL) Prins Bink, kansen(on)gelijkheid met Stormkamers (NL) Het Gesprek | tussen weelde en gebrek en identiteit en de ervaringen van nieuwkomers in Nederland met Great Apes of the West Coast door Princess Isatu Hassan Bangura (NL)). Ook was er de vierde editie van de Stadmaakweek, met als thema ‘Van richting veranderen’, geleid door Bas en Fokka van theatergroep Powerboat. Het doel was om nieuwe richtingen te verkennen voor een inclusievere stad en regio, met een focus op verbinding, duurzaamheid en samenhorigheid.
Kunstmatige intelligentie
Ook het actuele thema van kunstmatige intelligentie (AI) nam een terugkerende rol in op het festival. Philzuid (NL) creëerde bijvoorbeeld The (Uncertain) Four Seasons, een eigentijdse interpretatie van Vivaldi's Vier Seizoenen met behulp van AI. Davy van Gerven (NL) onderzocht de impact van AI-technologie op theater in Litanie van een Terugkeer. Het collectieve verlangen van het publiek werd door AI gebundeld in de installatie RUMOR // Unfolding Futures door playField (BE). Het zondagochtendprogramma van playField met als thema ‘Van algoritme tot verbeelding’ belichtte het gebruik van AI in de kunsten en de bijzondere uitdagingen die deze technologie met zich meebrengt.
De volgende editie van Cultura Nova is van vrijdag 30 augustus t/m zondag 8 september 2024.
